baza

baza
báza ž
DEFINICIJA
1. a. osnova, temelj b. ono što služi kao početak, što je početak na kojem se dalje izgrađuje, podiže ili nastavlja (o predmetima i pojmovima) [na bazi prijedloga; na bazi istraživanja; na bazi informacija]; podloga, uporište
2. razg. najsigurnije utočište, mjesto u koje se stalno vraća ili dolazi [kuća mi je baza]
3. arhit. podnožje stupa, u raznim stilovima različito [egipatska, asirska, jonska, korintska, toskanska, gotička itd. baza]
4. astron. osnova za mjerenje udaljenosti nebeskih tijela, paralaksa (godišnja Zemljina paralaksa služi za mjerenje udaljenosti zvijezda)
5. geod. neposredno i s velikom točnošću izmjerena osnovna linija koja služi kao polazna za premjeravanje ostalih dužina, baza triangulacije
6. kem. a. hidroksid, usp. lužina b. općenito spoj koji ima tendenciju primanja protona ili još općenitije donirati elektronski par u vezu s drugim kemijskim jedinkama
7. mat. a. broj a u potenciji ax odnosno u logaritmu logax b. prirodni broj veći od 1 na kojem se temelji određeni brojevni sustav, ujedno broj znamenki u tom brojevnom sustavu [baza dekadskog sustava je broj 10] c. osnovica geometrijskog lika ili tijela [baza trokuta; baza stošca] d. minimalni podskup neke matematičke strukture iz kojeg se mogu odgovarajućim operacijama izvesti svi elementi strukture [baza vektorskog prostora]
8. pol. ideol. materijalna, ekonomska osnova društva na koju se prema marksističkoj interpretaciji opire tzv. nadgradnja (međudruštveni odnosi, ideologija, kultura itd.)
9. vojn. mjesto za smještaj i koncentraciju ljudi, opreme i oružja, predviđeno na duže vrijeme; može biti daleko od glavnine snaga i izvan vlastite zemlje [američka baza]
SINTAGMA
asfaltna baza tehn. postrojenje za proizvodnju asfalta;
baza lubanje anat. dno lubanje, usp. bazalna područja mozga, v. bazalni ;
baza podataka inform. temeljni fond podataka i informacija koji služi u informatičkoj obradi u pojedinim poslovima i strukama;
hodajuća baza podataka iron. podr. onaj koji zna mnogo podataka bez sposobnosti da ih osmisli, uopći ili problematizira, nefilozofična osoba
FRAZEOLOGIJA
na živčanoj bazi formula kad se kao uzrok bolesti smatra stanje živaca
ETIMOLOGIJA
grč. básis: stuba, podnožje

Hrvatski jezični portal. 2014.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • bază — BÁZĂ, baze, s.f. I. 1. Parte care susţine un corp, o clădire sau un element de construcţie; temei, temelie. ♦ Latură a unui triunghi sau a unui poligon ori faţă a unui poliedru (care se reprezintă de obicei în poziţie orizontală). ♦ Dreaptă care… …   Dicționar Român

  • baza — (Del it. bazza, ganancia). f. Número de cartas que en ciertos juegos de naipes recoge quien gana la mano. asentar alguien bien su baza. fr. Establecer bien su crédito, opinión o intereses. asentar quien gana la baza, o su baza. frs. Levantar las… …   Diccionario de la lengua española

  • Baza — Wappen Karte von Spanien …   Deutsch Wikipedia

  • baza — BAZÁ, bazez, vb. I. refl. şi tranz. A (se) sprijini, a (se) întemeia pe ceva. ♦ refl. A avea încredere în sprijinul cuiva, a se lăsa în nădejdea cuiva; a se bizui. – Din fr. baser. Trimis de valeriu, 03.04.2003. Sursa: DEX 98  BAZÁ vb. 1. a se… …   Dicționar Român

  • baza — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż Ia, CMc. bazazie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} podstawa istnienia i rozwoju czegoś; zespół środków umożliwiających realizację określonego zadania : {{/stl 7}}{{stl 10}}Baza noclegowa,… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Baza — Baza …   Wikipédia en Français

  • Baza — Saltar a navegación, búsqueda Una baza es el montón de cartas que recoge un jugador en ciertos juegos de naipes (como el Bridge o la Brisca), generalmente después de jugar la carta más alta. Otros usos son: Baza (apellido): apellido español Baza …   Wikipedia Español

  • baza — sustantivo femenino 1. Jugada o número de cartas que recoge el jugador que gana la mano: He ganado sólo tres bazas. He hecho una buena baza. Frases y locuciones 1. jugar sus bazas Uso/registro: coloquial. Aprovechar (una pe …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • baza — baza, meter baza expr. entremeterse. ❙ «Ya ni me digno a meter baza. No puedo más.» Jordi Sierra i Fabra, El regreso de Johnny Pickup, 1995, RAE CREA. ❙ «...y hablaba sin dejar meter baza a nadie.» Carmen Martín Gaite, Nubosidad variable, 1992,… …   Diccionario del Argot "El Sohez"

  • bâză — BẤZĂ, bâze, s.f. Joc de copii în care partenerii lovesc pe la spate, pe rând, cu palma în palma aşezată la subsuoara braţului opus a celui care se pune bâză şi care trebuie să ghicească cine l a lovit, în timp ce partenerii de joc strigă bâzzz! …   Dicționar Român

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”